Lindehuset, Odda smelteverk AS

Lindehuset var ein nitrogenfabrikk, kalla opp etter oppfinnaren, tyske Carl von Linde (1842 - 1934), professor i termodynamikk ved den tekniske høgskulen i München. Eit av dei viktigaste produkta til smelteverket den fyrste tida var kalsium-cyanamid som blei nytta som gjødsel. Dette blei kalla «Trollmjøl» og «Odda-perler». For å produsera kalsiumcyanamid trong ein ei mengd nitrogen. Det er kring 80 % nitrogen og 20 % oksygen i luft. Kort sagt går prosessen ut på å komprimere lufta for deretter å late den ekspandere. Det gjev ei avkjøling. Du kan samanlikna det med ein kjøleskåp-motor. Prosessen vert repetert og ein kan oppnå svært låge temperaturar. Ved minus 192°C vert lufta flytande. Deretter vart den flytande lufta destillert, og oksygenet fjerna. Då sat ein att med nitrogen. Lufta vart teke inn ved Bakka, og den gjekk i ein kulvert gjennom Odda og opp i Lindehuset.

Problema som oppstod under ølbrygging ved eit bryggeri i München i 1876 var den direkte årsaka til at Carl von Linde fann opp mekanisk nedkjøling. Tradisjonell ølbrygging fann berre stad i dei kalde månadane fordi den kjemiske prosessen for å laga øl treng kulde. Ølbrygging genererer varme, men gjærkulturen kan bli drept og ølet øydelagt ved for høg varme. I hundrevis av år brukte ølbryggarane derfor is i blokker som dei plasserte i kjellarar for å halda ølet kaldt. Linde si oppfinning var ein revolusjon for bryggeria, og saman med Joule-Thomson-effekten kunne det også nyttast i industrien.

Eierskap

Fotografering: 1949