Handelsbud frå Larsnes, Sande

Hans Einarson Haugen (1857-1899) fekk skøyte for garden Haugen, Saude Ytre (gnr. 86 bnr 5) i 1885 for kr. 2200. Same året bygde han ny løe på garden, og eit forretningsbygg med butikk og bakeri i kjellaren. Huset var tekt med bordsutak og raud teglstein. Dessutan bygde han eit tredje hus same året – ei sjøbud, også dette med teglsteintak. Erik Johannessen (1830-1909), som hadde drive handel på Haugsholmen fram til han gjekk konkurs i 1888, dreiv handel på Haugen i åra 1888-90. Erik var gift med Sara Einarsdtr. Haugen (f. 1849), og var altså svoger til Hans som bygde buda.
Handelsbuda var innreidd i landdelen av sjøbua med disk og hyller. Dessutan var det innreidd to små rom for lager og kontor.
I enden mot sjøen har huset vindehjul for å heise opp fisk og varer frå båt. Denne delen av buda vart nytta til innkjøp av fisk for salting.
Den gongen sjøvegen var viktigaste kommunikasjonsåra, låg Larsnes sentralt til som dampskipsstoppestad og handelsstad langs leia. Fram til første verdskrigen var det òg brennevinshandel i buda.
Erik Johannesen gav opp handelen på Larsnes i 1890, og flytte til Kristiania. Svogeren Hans overtok eigedomen, og leigde den dei komande åra ut til fleire ulike handelsmenn. I 1903 selde han til Rasmus Seljeseth (1851-1933), som dreiv handel her fram til sonen John R. Seljeseth (1890-1964) overtok rundt 1920. John la ned handelen i 1943.

Oppføring: 1885 (Soga om Sande og Rovde, bd. 3 s. 156)

Aksesjon: 1964 - 1965 (Korrespondanse i husarkiv)

Flytting: 1969 (Husarkiv)

Gjenoppføring: 1991 - 1992