Repetition

Gamle symbol lever lenge – side om side med dei bibelske forteljingane. Hesten, sola og korset gir styrke, og vi finn dei på mykje av det som blir skapt. Stolpekista frå Nørre Berge i Vestre Slidre er frå 1200-talet, og vi finn framleis slike i heimar i nørre Valdres. Kista har ringmønster skore med jern. Stolpane har flettemønster, tre sirklar i kvar sekvens. Bak står med runeskrift: Reidulv gjorde for deg ark.

Mangletreet og hengeskåpet har sirklar i karveskurd. Teppet i åklesmett har sikksakk-bordar og firkantar og er vove med lin i renning og ull i innslaget.

Kannestolen har enkle rankemotiv og markerte profilliner i listverket. Skåpet er frå 1600-talet og har vore brukt til å oppbevare kanner og drikkekar.

Sylvkruset frå Vang har nydelege ranker og var ei gåve til Karen Iversdatter Leganger (1668–1702) og Ludvig Christophersen Munthe (1657–1708) då dei gifta seg i 1686. Kruset er laga av Johannes Reimers (1644–1722) i Bergen.

Bibelmotiv og gamle symbol møter nye tradisjonar i austleg og europeisk målarkunst. Hesten, solhjulet og livstreet slår fylgje med blomar, fuglar og dyr frå andre land. I perioden 1750–1800 startar blømingstida for folkekunsten. Og blomar skulle det bli.

Peder Aadnes (1739–1792) frå Søndre Land introduserte den europeiske kunsten på bygdene.

I kyrkjer og heimar måla han alt det nye, og han bana veg for det som vi i dag kallar rosemåling. Skåpet frå Etnedal er måla av Aadnes, medan kista truleg er måla av ein som gjekk i lære. «Den ukjende» er han kalla – og han kan vera lekken mellom Aadnes og Valdres. Kista er i privat eige.

Krokbragdteppet er vove med bomulls renning og ull i innslaget – grønt, raudt og rosa. Ein svarva bolle med roser i blått med denne innskrifta: «Ber mig til den rette tønde lad godt øll i mig rinde. Anno 1736.»

Collapse text