På 1700-talet fall kvinnene i Sør-Valdres for dei moterette blomane. Skøyteliv, trøyer og luer kom i silke, sateng, kalemank og stormønstra ull-lerret. Verda hadde nådd ein europei ...
På 1700-talet fall kvinnene i Sør-Valdres for dei moterette blomane. Skøyteliv, trøyer og luer kom i silke, sateng, kalemank og stormønstra ull-lerret. Verda hadde nådd ein europeisk utpost i nord. Frå venstre klede etter Olaug Storruste Holte (1764–1861), fødd på Storruste i Hedalen, gift til Holte i Nes i Ådalen. Ho ber liv i raud og kvit kalemank, trøye i trykt kattun, lue i brosjert silke og stakk i moirébehandla barkan med trykt mønster.
Empire-moten fyrst på 1800-talet kom òg til å påverke draktutviklinga i Valdres. På bygdene i sør fekk kvinnene «sjarteliv» med høg midjeplassering. I Slidre-bygdene og Vang heldt dei seg til fortida, men den nye moten påverka draktutviklinga også her. Dei gamle renessansetrekka vart til ein viss grad førte vidare, men midja vart høgare, og ryggen smalna. I 1820–1840-åra utvikla draktskikken seg i Slidre-bygdene med «sjarteliv» og luer, lik draktskikken i sør.
Tida stod ikkje stille. «Rukketrøyer» og «sjarteliv» måtte vike for kjolen. Kvinnene i sør tok i bruk ermekjolar, medan kvinnene i nord forsøkte så godt dei kunne med noko mindre mote-prega livkjolar. Dei fleste gjekk i heimeverka ruter. Kjeldene fortel om populære kjolar. På ein auksjon i Etnedal i 1826 etter husmannsjenta Jartrud Sjugurdsdotter Lundeeige vart det listeført seks kjolar «i hvid blommet Bomuld, sort silke Madrats, brun bombaseng, Rød Rudet Wærken, en grøn Randet ditto, og en nye grøn Randet ditto».
Ikkje alle var begeistra for alt det nye. Dommarfullmektig Søegaard budde i Aurdal i åra 1843–1855. I boka Fjeldbygderne frå 1867 skriv han dette om den nye kledemoten:
«Det er ikke behageligt at se den ene nationale Dragt efter den anden at forsvinde, men skulde det forholde sig saaledes, som jeg antager, at man ogsaa deri maa se en yttring af Frihedsfølelsen og Folkets Stræben mod Lighed, faaer det gaa paa et Vis; ialfald nytter det ikke at arbeide derimot. – Bondens gamle husskikke gaa snart den samme Vei som Dragten, efterhaanden som Luxus og Stormandsliv trænger ind mellem Fjeldene.»
13
objects
About the exhibition
Exhibition startFebruary 26, 2021
Exhibition endFebruary 25, 2035
Metadata
Date publishedMarch 2, 2021
Date updatedApril 21, 2021
Add a comment or suggest edits
To publish a public comment on the object, select «Leave a comment». To send an inquiry directly to the museum, select «Send an inquiry».
Add a comment or suggest edits
To publish a public comment on the object, select «Leave a comment». To send an inquiry directly to the museum, select «Send an inquiry».