Kårstove frå Nordigarde Kvie

History

• • Frå føraren for Valdres Folkemuseum (2012):

    "Kårstove frå Nordigarde Kvie, gnr. 96, bnr. 4, i Vang. Tradisjonell raustestove med gang, opphaldsrom og kleve, truleg bygd på 1600-talet. Oppsett på Valdres Folkemuseum i 1956. I Nordigarde på Kvie vart raustestova brukt som kårstove kvar gong eldste sonen overtok garden. Innbuet som fylgde med, var senger, framskåp, roskåp, eit langbord laga av ein planke og heilgjord bordkrakk med isette føter. Skåpa er frå ikring 1800. Under huset er det utekjellar med helletak. Ein slik kjellar gav gode lagringsforhold om sumaren for mjølk, rakfisk og øl. Kviistunet: Det vanlege busettingsmønsteret i Noreg er spreitt busetnad. Det finst likevel eldre eksempel på at gardar kan liggje så tett inntil kvarandre at dei meir liknar ein tettstad. Kviistunet på museet kjem frå ei slik gardklynge. Fram til utskiftinga i 1908 danna fem tun, med til saman 33 hus, ein liten tettstad like ved Høre stavkyrkje i Vang. Kvie var tingstad på midten av 1600-talet. I perioden 1646–1821 var Kvie skysstasjon og herberge. Til gardane høyrde også 12 husmannsplassar. Husa frå Kvie er bygde i perioden 1600–1850. Oppsett på Valdres Folkemuseum i 1959–1960. På Valdres Folkemuseum framstår Kviistunet som ein typisk fjellgard i Øvre Valdres. Slike gardar hadde gjerne fleire husmannsplassar. På Valdres Folkemuseum skal Øvre Fristadplassen illustrere husmannsplass under Kvie, og er plassert lenger ut i utmarka."

    Frå Knut Hermundstads handskrevne Husbok for Valdres Folkemuseum (1950-talet):v

    "V.F. kjøpte dette verdfulle huset av bonde Eivind Kr. Kvien i 1954. Brevet om dette lyder slik: "Til Valdres Folkemuseum. Den gamle raustestogo på garden min vil eg gjerne selja til Valdres Folkemuseum. Ho stikk langt ned i tunet, så det blir mest delt i to. Ho er derfor til meins for kjøring og moderne reiskapsbruk. Eg skal snart byggje meg ny stogobygning, og då blir gamlestogo ståande berre ei 4-5 m frå nygygget. Taket på stoga er så dårleg at det lyt leggjast nytt. Og denne kostning vil eg ikkje ha. V.F. skal få ho for kr 2000,- to tusen kroener. Med i handelen fylgjer det gamle framskåpet, roskåpet, sengi og det gamle langbordet som er i stoga og ymse anna gamalt. Betalingi vil eg ha når stogo er flytt. Kvien den 18.3.1954. Eivind Kvien." V.F. fekk teikningar som [Leif Løchen ved] Norsk Folkemuseum hadde teikna. Huset er 7 m langt og 5,5 m breitt, høgdi på langveggane var 2,35 og til mønsåsen 3,42 m. Det er ei sperrestoge med 7 sperror på kvar side. Fyrst kom ein inn i ein liten gang. Frå den går døri inn til sjølve raustestøga med peis. Herifrå går ein då inn i den vesle kleven som er jamsides gangen. Her har det vore sengeplass og nokså sikkert føderom. Då stengde ein glaset med eit tett teppe. Stogo er truleg frå 1600-talet, kan hende eldre. Innbuet som fylgde med var frå v.-h.: himmelseng i renesansestil, framskåp og roskåp, båe frå ikr. 1800, langbord av EIN planke og ein hulgjord bordkrakk med berre isette føler. Både bord og krakk er truleg frå middelalderen. Dei har berre vore brukte til gjestebord i den eldste tid. Peisen har sup eller ljospeis, som sume utanfor Vang seier. Frå raust til raust går to vaglåsar. Merk den veldige mønaåsen. Huset har ein gong vore flytt til den tomt det hadde på Kvie, g.nr. 96, br.nr. 4. Under huset er det - som på Kvie - ein god utekjellar med hellefalk så han vert sers kald om sumaren. Her oppbevara garden sur mjølk, rakfisk og øl, o.a. Huset vart flytt og sette opp att i 1956 av byggmeister Gudbrand Skattebu. Vang herad kosta køyringi til museet. Valdreslagi i Oslo har kosta både innkjøpet og reisingi av huset, ikr. kr. 6000,- Huset har den plass som Nordre Kviisbygningen hadde på Kvie, den bygning som no er vaktmeisterbygning og som i 1960 var vevstoge for Valdres husflidslag som har leigt huset [altså bygningen som brann på V.F. på slutten av 1960-talet]."

    Frå arkitekt MNAL K. Sukke: "Byggeskikkane i Valdres" i Valdres Bygdebok V del 2 (1964):

    "Peisestovene fekk i lang tid og opp til våre dagar ei standardisert planløysing. Peis og anna innreiing fekk sin visse plass i interiøret. (...) Til same plantypen hører raustestova frå Kvie i Vang. Denne stova står nå på Valdres Folkemuseum. Nova er hesthovudnov (hesthuggunov) (eller maraskallelaft) som er vanleg på 1600 og 1700 talet. Stova er truleg bygd ikr. 1600. Taket er her og sperretak med kraftig mønsås. Sideåsar manglar, men det går vaglåsar frå raust til raust. Ved høgsetet er det ingen vindauga (Valdres: glas). Det er seng i kråa rett over for høgsetet. Peisen har sup. Under huset er det utekjellar med steintak. Kjellardøra har breie profilerte bord."

    Frå 413 Kvie i husarkivet på Valdres Folkemuseum:

    I 1984 vart taket på Kviisraustestova reparert etter at Valdres Lions gav støtte til dette tiltaket.

    ENGLISH:

    Cottage from Northern Kvie: Cottage from Northern Kvie, in Vang. Traditional gabled house with corridor, living room and side room, probably built in the 17th century. Rebuilt at Valdres Folk Museum in 1956. At Northern Kvie, the gabled house was where the retired farmer lived when the eldest son took over. Furnishings included beds, cupboards, a long table made from one plank and bench. The cupboards are from around 1800. There is a cellar under the house with slate roofing. Such a cellar was good for storing milk, fish and beer during the summertime.

    The Kvie farm: Norway mostly has a scattered settlement pattern. Nevertheless, there are examples of farms forming clusters, rather like a township. The Kvie farm buildings are grouped round a yard. Until the separation of farms that took place in 1908, five farmyards with a total of 33 houses formed such a “township” by Høre stavechurch in Vang municipality. The Kvie farmhouse served as a local courthouse in the mid-1600’s. During the period 1646–1821, Kvie was a coachman's inn. 12 cotter’s farms belonged to the Kvie farm. The houses from Kvie were built during the period 1600–1850. The farm was reconstructed at Valdres Folk Museum in 1959–60 and is a typical mountain farm from Upper Valdres. Such farms often had several cotter’s places. The Upper Fristad place at our museum illustrates a cotter’s farm under the Kvie farm and is placed in the outlying fields.

    FRANÇAIS:

    Maison de Nordigarde Kvie: La maison de Nordigarde Kvie, Vang, est une maison de pignon traditionnelle avec entrée, salle de séjour, et une petite pièce à coté. Elle est probablement construite au 17ème siècle et reconstruite à Valdres Folkemusem en 1956. Quand la ferme était transmise au fils aîné, la maison a été concédée à titre viager à ses parents, les anciens propriétaires de la ferme. Les meubles qui suivaient la maison étaient les lits, le buffet, l’encoignure, une table longue faite d’une seule planche et un banc de table. Les armoires datent de 1800, environ. Au dessous de la maison il y a une cave avec toit de dalles. L’été, la cave proposait des bonnes conditions de stockage pour le lait, la truite fermentée (le ”rakfisk”) et la bière.

    Cour de ferme de Kvie: En Norvège, l’habitat est dispersé. Quelques exemples anciens montent quand même que les fermes se trouve côte à côte formant un hameau. La cour de ferme de Kvie, présentée ici au musée, vient d’un tel hameau. Jusqu’en 1908, cinq cours, comprenant 33 maisons, constituaient une bourgade près de l’église de bois debout de Høre, à Vang. Kvie était siège de tribunal au milieu du 17ème siècle. Pendant la période 1646–1821, il y avait un relais routier et une auberge. Il y avait également 12 fermes de tenancier appartenant aux fermes de Kvie. Les maisons de Kvie sont construites pendant la période 1600–1850, et reconstruites à Valdres Folkemuseum en 1959–1960. Au musée, la ferme de Kvie représente une ferme de montagne, typique de la partie nord de Valdres. Les fermes comme Kvie, avaient souvent plusieurs fermes de tenanciers. À Valdres Folkemuseum, la ferme tenancier de Øvre Frigstadplassen, située un peu plus haut, représente une ferme de tenancier dépendant de Kvie.

  • Oppføring - 1600 — 1700

  • Gjenoppføring - 1956

  • Aksesjon

  • Selger til museet Kvien, Eivind

Relation

Classification

• • Bygninger (Outline) OU 340

Placement

• Show map

References

• • Relaterte objekter Foto: Leif Løchen - Norsk folkemuseums samling
  • Litteraturreferanse K. Sukke: "Byggeskikkane i Valdres" i Valdres Bygdebok V del 2

License information

• License Contact owner for more information

Metadata

• Identifier VFF.049
• Part of collection Valdres Folkemuseum
• Owner of collection Valdresmusea
• Institution Valdres Folkemuseum
• Date published November 26, 2015
• Date updated December 3, 2021
• DIMU-CODE 021056020007
• UUID b0c7c772-ef8d-44c5-9118-390a4af42e01