Holvikejekta vart bygd i "Kråafjøra" på Sandane i 1881. Holvikejekta vart bygd av Jakob Jakobsson Apalset og brørne hans Knut Jakobsson og Andreas Jakobsson, saman med Erik Olsson Berge, Jakob A. Hopland, Ola Eriksson Berge og smeden Elias M. Andenes. Det var i tillegg to handlangarar med på arbeidet. Dei var fire meistrar, fire handlangarar og ein smed. Daglønna var 1/2 dalar for meisteren og 2 ort for handlangaren og fritt opphlad. Dei brukte ti-elleve veker på bygginga.
Dei hadde ikkje teikningar å gå etter då dei bygde Holvkejekta. Jakob og Andreas bygde mange jekter. Far til Jakob, Andreas og Knut var Jakob Jakobsen Sande Apalset (1806-1883), ein flink båt- og jektebyggjar frå Knutebruket, garden Sande, på sørsida av Gloppefjorden. Frå Knutebruket kom det mange flinke jekte- og båtbyggjarar.
Gloppen, og særleg sørsida av Gloppefjorden, er kjent for sine sterke båtbyggjartradisjonar som går langt bakover i tid.
Jekta er ein type fartøy med røter attende til mellomalderen. Av større fartøy er jekta den typen som har vore i bruk lengst; omlag 400 år.
Jarnsaumen til Holvikejekta var smidd av Elias M. Andenes.
Det var 4 eigarar/oppdragsgjevarar, alle gardbrukarar (Abraham Holvik står i folketeljinga frå 1900 i tillegg til gardbrukar oppført som bankdirektør). Dei 4 hogg kvar sin 1/4 av trematerialane i eigne skogar, og betalte kvar sin 1/4 for leigearbeid og materialutlegg.
Holvikejekta var ei av mange jekter som gjekk i handelsfart mellom Nordfjord og Bergen. Frå nordfjordbygdene var det mykje ved og trelast som vart seld i Bergen. I Bergen kjøpte ein ting som ein trong heime, som korn, takpanner, omnar, tøy, slipesteinar m.m.
Sjøen var den viktigaste vegen til Bergen og jekta var den viktigaste reiskapen bøndene hadde for å frakte salsvarer til Bergen, og handelsvarer heim.
Holvikejekta hadde som regel eit mannskap på 5-6 mann utan skipparen. Ho gjorde 3-4 turar til Bergen kvar sommar. Det var ikkje same skipper og mannskap på kvar tur, det veksla alt etter som det var eigarane eller leigarar av jekta som åtte lasta. Skipparen var som regel tinga for kvar tur av dei som åtte lasta, men det var oftast dei sjølve som var mannskap.
Holvikejekta var stor for sitt slag, ein av dei største jektene som har eksistert. "Vedajektene" i Nordfjord var kjent for å være store, Holvikejekta var av dei største Nordfjordjektene. Opp mot slutten av jektetida vart jektene generelt bygd større og større.
Holvikjekta er i dag den einaste store, ope, klinkbygde jekta som er att av dei mange jektene som sigla frå fjordene på Vestlandet til Bergen. Ho er også den einaste bevarte store, ope, klinkbygde jekta som ikkje er ombygd i Noreg. Og ho er ei av verdas største klinkbygde farty.
Den siste turen Holvikejekta tok var til Bergen med telefonstolpar. Det var i 1906. Holvikejekta vart sett på land for godt i 1906 jektenaustet på Øyrane på Sandane. Her står ho også i dag. I 1909 vart jekta ein del av Nordfjord Folkemuseum si samling.
Add a comment or suggest edits
To publish a public comment on the object, select «Leave a comment». To send an inquiry directly to the museum, select «Send an inquiry».