Photo: Vest-Telemark Museum

Accept license and download photo
Photo: Vest-Telemark Museum

Accept license and download photo
Photo: Vest-Telemark Museum

Accept license and download photo
Photo: Vest-Telemark Museum

Accept license and download photo

Dør

Døra er rosemåla på den eine sida, einsfarga raudbrun på den andre.To speglar er innfelte på begge dørsidene. På den rosemåla sida er det festa eit messingbeslag med dørklinke og ...

Døra er rosemåla på den eine sida, einsfarga raudbrun på den andre.To speglar er innfelte på begge dørsidene. På den rosemåla sida er det festa eit messingbeslag med dørklinke og nykjelhol. Klinka er rilla og har ei eikenøttforma avslutting. Rusta. Begge speglane er rosemåla, men på den nedre er målinga nesten heilt borte. Dekoren er c-motiv og blomeranker. Målinga på denne sida av døra er slitt. På midtpartiet, mellom speglane, er det måla initialar og årstal. Andre sida manglar messingbeslag, men har nykjelhol. To smijernshengsler er festa i høgre kant. Dei er bladforma med gjennombrotne akantusmotiv.

About the object

about
Døra er rosemåla på den eine sida, einsfarga raudbrun på den andre.To speglar er innfelte på begge dørsidene. På den rosemåla sida er det festa eit messingbeslag med dørklinke og nykjelhol. Klinka er rilla og har ei eikenøttforma avslutting. Rusta. Begge speglane er rosemåla, men på den nedre er målinga nesten heilt borte. Deko... Døra er rosemåla på den eine sida, einsfarga raudbrun på den andre.To speglar er innfelte på begge dørsidene. På den rosemåla sida er det festa eit messingbeslag med dørklinke og nykjelhol. Klinka er rilla og har ei eikenøttforma avslutting. Rusta. Begge speglane er rosemåla, men på den nedre er målinga nesten heilt borte. Dekoren er c-motiv og blomeranker. Målinga på denne sida av døra er slitt. På midtpartiet, mellom speglane, er det måla initialar og årstal. Andre sida manglar messingbeslag, men har nykjelhol. To smijernshengsler er festa i høgre kant. Dei er bladforma med gjennombrotne akantusmotiv.
DesignationDør
IdentifierFYB.00859
Indexing termBygningsdel
Type Thing

Inscription
- Primær, Påskrift: Fyrste bokstaven er uleseleg JS JSD (J-en kan og vere ein I) 1824

Dimensions value
- Bredde99.5 cm
- Høyde167.0 cm
- Tykkelse3.0 cm

MaterialsTre Messing Jern

TechniquesSnikra Måla

Decoration techniquesRosemaling

Other information
Etter munnleg overlevering på garden Hærstad, gnr. 81/1, skal denne døra vere frå Veum gamle kyrkje (1727-1863). Men i grenda er det nokre dørar til som er sagt at kan vere derifrå så kva som er rett er kanskje noko usikkert. Veum gamle kyrkje vart innreidd 1727 av Gunnar Floske (1709-1798,) etter tradisjonen gjorde han og utskjering og målararbeidet.

Add a comment or suggest edits

History

- Døra er truleg måla av Nikuls Buine eller Johannes Varmekrå. Det har blitt hevda at ho er ei gamal kyrkjedør frå Veum gamle kyrkje, men dette er svært usikkert.
  I 1991 vart døra stilt ut i Kunstnerhuset på Gvarv i samband med kyrkjejubileet i Sauherad. (800- årsjubileum)
  Veum gamle kyrkje blei bygd i 1727 og riven i 1863.
- Produksjon: 1824
- Produsent (K)Mårheim, Johannes Halvorssonifølge feilaktig tradisjon
  - History
    I Kviteseid Bygdesoge står det om Mårheim:
    I 1837 flutte Johannes Halvorsson frå Attrå i Tinn til Vinje. Han heldt seg i Paradis og Li-gardane på Nesland. 1842 var han på Varmekro, plass u: Bratterud i Lårdal, og hadde då vore gift 7-8 år med Gunnhild Gunnarsdotter.
    Johannes var komen frå Mårheim og var rosemålar. Han og Gunnhild hadde 7 born. Av dei var 5 gutar som alle kom til Kviteseid og budde der ei tid. Tvo reiste til U.S.A. med huslyden sin. Den yngste, Johannes, kom til Askedalen i Vrådal. Sonen Sveinung bur nå på Herregården.
    
    Johannes Halvorsson Mårheim (1809–1862) var ein norsk husmann og rosemålar frå Tinn i Telemark.
    Mårheim var frå unge år busett i Eidsborg i Tokke. Målestilen hans ligg «nærast nyare» Vest-Telemark-måling, «med lange, smale sveivar og mykje blomeformer, men utan vidare rokokko-drag», skriv Øystein Vesaas.
    
    I Nils Ellingsgard: Norsk rosemåling. Det norske samlaget 1981 står det:
    Tinndølen Johannes Mårheim (1809-1862), som budde i Lårdal, måla blomar som slektar på Nikuls Buine sine, men rankene er slankare og meir organisk samanbundne. (s. 150)
  - ProfessionMålar
  - Alternative namesJohannes Varmekrå
  - GenderMann
  - DigitaltMuseumSearch in «Mårheim, Johannes Halvorsson»
- Produsent (K)Buine, Nikuls Gunnarsonantatt sikker
- Bruk
- Tidligere plasseringNorge Telemark Fyresdal Hærstadsikker

Add a comment or suggest edits

Classification

- Bygningsutstyr og bygningsdetaljer (Outline)OU 355

License information

License Attrbution-ShareAlike (CC BY-SA)

Metadata

IdentifierFYB.00859
Part of collectionFyresdal Bygdemuseum
Owner of collectionFyresdal Bygdemuseum
InstitutionVest-Telemark Museum
Date publishedSeptember 10, 2014
Date updatedFebruary 22, 2023
DIMU-CODE011025211875
UUID2ade9112-1183-42ad-927e-22889324a086

Tags

Etter munnleg overlevering på garden Hærstad, gnr. 81/1, skal denne døra vere frå Veum gamle kyrkje (1727-1863). Men i grenda er det nokre dørar til som er sagt at kan vere derifrå så kva som er rett er kanskje noko usikkert. Veum gamle kyrkje vart innreidd 1727 av Gunnar Floske (1709-1798,) etter tradisjonen gjorde han og utskjering og målararbeidet.

Olav Momrak-Haugan, October 5, 2012
På Hærstad er det ei ivistoge som er rikeleg dekorert, dette vart for mange år sidan skånsamt dekt med nytt panel, men eit felt vart ikkje tildekt. Denne døra er frå den stoga, den var lagra i buret på garden og vart gjeve til Fyresdal Bygdemuseum. Det vart nemnt at det tildekka panelet kunne vere frå den nedrivne kyrkja, ikkje meir grunngjeve, men difor fekk museet døra. Så vart denne døra saman med ein døypefont stilla ut på jubileumsutstillinga i Nes 1991, ei lokal utstilling og med ein merkeleg grunn, sakna vel objekt? Då den kom attende til museet vart det sagt at døra var måla av Varmekrå, noko ein her i Fyresdal ikkje vart fortruleg med. Nikuls Buine, ein produktiv rosemålar, var frå grenda med Hærstad. Det er mange objekt måla av han, særleg omkring 1840-1845. På Hærstad var eit bryllup 1845, men initialane let seg ikkje lett samsvarast. - Kjetil Straume var ein fyresdøl med kunnskap på mange felt, han studera målinga på døra og veggfeltet på fotografi og meinte at dette måtte vere eit produkt av Nikuls Buine. Han fortalde meg at han skulle skrive ein grunngjeve kommentar her, men rakk ikkje å gjere det før han døydde brått. Ut frå det som er nemnt her meiner eg at det er god grunn til å endre namnet på kunstnaren til denne døra.(Underskrivne, Olav Momrak-Haugan, var den som henta døra ned til Fyresdal Bygdemuseum, og som står ansvarleg for det som her er referert frå samarbeidet med Kjetil Straume.)

Olav Momrak-Haugan, February 1, 2023
Korreksjon og oppklaring:
Setningen i kommentar 2 ovanfor, frå line 12 og vidare, har forvilla seg inn og har ikkje noko her å gjere: "Det er mange objekt måla av han, særleg omkring 1840-1845. På Hærstad var eit bryllup 1845, men initialane let seg ikkje lett samsvarast." - Bryllupet på Hærstad var i 1824 då døra vart måla. Det meste tyder på at Nikuls Buine måla ivistoga på Hærstad der og denne døra kjem frå. Han måla ei kiste på ein nabogard i 1826 og utvandra så til Kviteseid 1828. Han var født 1789. Johannes Mårheim, seinare og kalla Varmekro, var født 1809, budde i Tinn/Vinje og var altså15 år då døra vart måle. Vi kan vel trygt gå ut frå at det er ei mistyding at han er nemnd som målar her.

Olav Momrak-Haugan, February 7, 2023